In 1531 ontstond bij toeval de eerste sprankelende wijn in het klooster van Saint-Hilaire, vlakbij Limoux in Zuid-Frankrijk. Het was dus niet Dom Pérignon maar wel de Benedictijner monniken uit Saint-Hilaire die de oorsprong van de bubbels op hun naam mogen schrijven.
In de zestiende eeuw produceerde men hun wijnen op een heel andere manier dan vandaag. De landbouwers bezorgden hun druiven aan het klooster en de monniken maakten er vervolgens wijn van. Een vat waarin het gistingsproces bezig was, koelde onbedoeld af door de klimatologische omstandigheden en de gisting stopte. Men ging ervan uit dat de wijn klaar was en ging over tot de botteling. De restsuiker in de fles zorgde er echter voor dat de wijn spontaan begon te parelen en het wonder was geschied.
Sprankelende weetjes over het productieproces
In zo’n geval kunnen we echter niet spreken van de traditionele methode (vroeger ook wel méthode champenoise genoemd). We spreken hier wél over de voorloper van de méthode ancestrale. Hier volgt een overzicht van de verschillende manieren om schuimwijnen te maken met een tweede gisting. Dit proces zorgt immers voor de parel in de wijn.
- De goedkoopste manier is de minst kwalitatieve: we voegen CO2 bij witte wijn en bekomen een schuimwijn. Ook vandaag vind je zulke producten nog op de Vlaamse markt in de aanbieding. Hierbij vindt geen tweede gisting op de fles plaats. De wijn hoort dus niet in deze categorie thuis, al vind je hem wel vaak onder dezelfde naam.
- De tweede manier is de méthode ancestrale, in andere regio’s ook wel methode rurale genoemd. Door de wijn af te koelen tijdens het gistingsproces stopt de alcoholische gisting. Als we dan de flessen bottelen, hergist de wijn dankzij de aanwezigheid van de natuurlijke restsuiker. Zo parelt hij spontaan. Het product bevat door het vroegtijdig stoppen van de alcoholische gisting minder alcohol (minder dan 8°). De wijn zal daarom altijd fruitig en licht zoet zijn.
- De derde manier wordt gehanteerd voor bijvoorbeeld de Italiaanse prosecco. Men creëert een witte wijn waarbij de alcoholische gisting voltooid is. Aan de grote, gesloten cuves voegt men vervolgens suiker en gist toe. Zo ontstaat in het vat een tweede gisting die parels geeft. Pas daarna bottelt men de wijnen. Daarom spreekt men over de méthode cuve close, ofte méthode Charmat.
- De vierde en laatste manier is de méthode traditionnelle of de champagnemethode. In 1662 beschreef de Engelsman Christopher Merret deze voor het eerst. In tegenstelling tot de méthode ancestrale laat men de wijn volledig uitgisten. Men voegt de gist en suiker pas toe bij het bottelen. Het alcoholpercentage ligt dus hoger. Bovendien laat men deze wijnen rusten op hun afgestorven gist.
Schuimwijnen en appellaties
Vandaag vinden we deze wijnen nog steeds in de wijnstreek Limoux. Er zijn echter drie verschillende appellaties van schuimwijnen. De voorschriften zijn allemaal wettelijk bepaald:
- Blanquette Méthode Ancestral: deze wijnen worden gemaakt volgens de oorspronkelijke manier die afgeleid is van de in 1531 spontaan ontstane eerste bubbels. Deze wijnen moeten voor 100% bestaan uit de plaatselijke druif Mauzac. Bij het wijnhuis Sieur d’Arques, waarvan Wijnen Moniez trotse verdeler is, maakt men volgens deze manier de schitterende On The Rocks. Koel te drinken, mét een ijsblokje. Bovendien is het een prachtige begeleider bij uw zoete desserts.
- Blanquette de Limoux: in tegenstelling tot de eerste appellatie worden deze wijnen gemaakt volgens de méthode traditionelle. De tweede gisting op de fles zorgt dus voor de parels. Een minimum van 90% Mauzac-druiven is een vereiste, aangevuld met Chenin Blanc en Chardonnay. Er geldt een minimale rijping op de afgestorven gist van negen maanden. De Première Bulle Blanquette de Limoux is hiervan bij Sieur d’Arques de vaandeldrager.
- Crémant de Limoux: net als de Blanquette de Limoux gemaakt volgens de méhode traditionelle. De toegestane druiven zijn echter anders. De basis moet een samenstelling hebben van minimaal 30% Chardonnay en 10% Chenin Blanc. Deze druiven mogen voor maximaal 90% samen ingezet worden. De aanvullende druiven zijn Mauzac (maximaal 20%) en Pinot Noir (maximaal 40%). De rijping op de afgestorven gist is langer en bedraagt minimaal 12 maanden. In ons assortiment vind je de Crémant de Limoux Première Bulle Premium terug.
Een Bulleke
De Blanquette Ancestral en de Blanquette de Limoux worden dus op een andere manier gemaakt. Laten we hier samen een “Bulle” of “Bulleke” op drinken, de roepnaam van het product in vele horecazaken waar we leveren. Leuk toch, maar vooral lekker! Daarom vind je ze ook terug op de webshop in ons pakket van de maand:
